“Seyyah-ı âlem ve nedîmi ben-i âdem Evliya-yı bî-riyâ”. Evliya Çelebi, kendini Seyahatname’de bu sözlerle takdim eder. Bazı kaynaklarda “Tarih-i Seyyah” olarak da anılan Seyahatname, bugünkü şöhretini 19. yüzyılda hakkında “Türkçe Bir Seyahatnamenin İlginç Bulunuşu” başlıklı bir makale yazan Avusturyalı tarihçi Joseph von Hammer-Purgstall’e borçlu. Hammer dört ciltten ibaret zannettiği Seyahatname…

Edebiyatımızda “kolektif” çalışmalara yeterince önem veriyor muyuz? Emin değilim. Sadece yazarların değil, okurların ve yayıncıların da temkinli yaklaştığı çalışmalar oluyor kolektif işler. Son yıllarda bu temkine sebep olan yargıların kısmen kırıldı. En azından yayınlar arttıkça insanlar “tanımadıkları” yazarların kalemleriyle bu tarz kolektif işler üstünden aşina olmaya başladılar.

Roman türünün ölüm ilanları çok uzun zamandır yayınlanıyor. Bu konuda kaleme alınan literatür bir kütüphane hacmine ulaştı yahut ulaşmak üzere. Mesela Jose Ortega y Gasset Sanatın İnsansızlaştırılması ve Roman Üstüne Düşünceler adlı iki uzun denemesini kaleme aldığında takvimler neredeyse 100 yıl öncesini yani 1925 yılını gösteriyordu. (Daha sonra bu iki…

İnsan anlatır. Kendini anlatır ve anlatarak bir benlik inşa eder. Her anlatışta yeniden inşa edilir bir “ben” olma bilgisi. Anlatarak bir “biz” bilgisi var eder. Her edebi metnin birden fazla “ben”i birden fazla “biz”i mevcut olabilir. Bir anlatı olarak edebiyat hem “benlik” hem de “bizlik” bilgisinin inşa eden bir formlar…

3 Ocak 1889. Sabah saatleri. İsviçre’nin Basel şehri. Friedrich Wilhelm Nietzsche, yürüyüş yaparken bir atın kırbaçlanmasına şahit olur. Atın kırbaçlanmasına engel olmaya çalışır. Sonra da ata sarılır ve bir süre sonra da baygınlık geçirir. İki gün kendine gelemeyen Nietzsche, akıl hastanesine götürülür ve 1900 yılındaki ölümüne kadar önce annesinin sonra…

Bir 16. yüzyıl entelektüeli Montaigne. Babası bir dönem Bordeux’un belediye başkanlığını yapmış. Ana dili olan Fransızca’dan önce Latinceyi öğrenmiş. Çünkü Fransızca bilmeyen dadısı ona Latinceyi öğretmiş ve Latin klasiklerine vakıf olmuş. Zamanın en iyi kolejlerinden birinde Yunanca öğrenmiş ve eski Yunan’ı okumuş. Yani kültürel köklerine nüfuz etmiş. …

Su hayattır elbette. İnsanlar, medeniyetlerini suyu merkeze alarak konumlamış ve geliştirmişler ve elbette kadim zamanlardan beri edebiyatlarında da “su” hem varlığıyla hem de yokluğuyla tartışmasız bir şekilde yer almıştır. Kadim mitolojilerden beri “su” ve “susuzluk” temel insani ve edebi meselelerden biridir. Destanlarda, menkıbelerde, mesellerde yağmurla, suyla ilgili pek çok ögeye…

İlk şiirimi ilkokul dördüncü sınıfta yazdım. Bir şiir yarışması düzenlenmişti. Sınıfta da bazı arkadaşlar bu yarışmaya katılmak için şiir yazmaya başlamışlardı. Ben de bu furyadan uzak kalamadım. Sonuçta yarışmadan bir sonuç alamadık ama ben bir kere şiire başlamış oldum. Diğer arkadaşların tamamı şiiri bıraktı. Bense devam ettim. Onlardan en temel farkım…

Şarkı, müzik ile şiirin işbirliğinden doğan bir şiir formu. Şiirlerin yazılmaktan çok söylenerek inşa edildiği bir zaman dilimini imleyen bu form zamanımızda da şiir isimlerinde kullanılmaya devam ediyor. Zira şair, şiirini söylenen şiirin binlerce yılı bulan tecrübesinden ayrı tutmak istemez. …